Woda w organizmie - jej gospodarka i znaczenie

powrót

Fizjologia

Skóra i woda pozostają ze sobą w bardzo ścisłej relacji. Rolą pierwszej z nich jest zapewnianie bariery chroniącej organizm przed zewnętrznymi czynnikami i zapobieganie utracie wody. Woda stanowi bowiem główny składnik ludzkiego ciała – aż 70% całkowitej jego masy. Szacuje się, że brak wody powoduje śmierć w ciągu 2–3 dni. Każdą utratę wody należy więc uzupełnić. Mówi się, że należy wypijać dziennie 2,5 litra, ale ilość ta zależy od wieku, temperatury otoczenia, aktywności fizycznej, tuszy.
Biotechnologia
Woda w organizmie - jej gospodarka i znaczenie

Woda a homeostaza organizmu

Skóra uczestniczy nie tylko w regulowaniu gospodarki wodnej, ale też w mechanizmach adaptacji do zmian temperatury. Ruch wody w naczyniach skóry jest głównym mechanizmem termoregulacji. U dorosłej osoby woda stanowi około 60% składu ciała. Ta zawartość jest zmienna i zależna od wieku: płód składa się w 97% z wody, noworodek – w 75%, a starsza osoba – w 55%. Krew składa się z wody w ok. 8o%, mózg w ok. 80%, mięśnie w 73%, szkielet w ok. 20%, tkanka tłuszczowa w 35%, a skóra w 70%.

Woda w organizmie podzielona jest na dwie frakcje:

  • woda pozakomórkowa (20%), składa się z wody osocza i wewnątrznaczyniowej (5%) oraz wody śródmiąższowej (15%)
  • woda wewnątrzkomórkowa (40% ciężaru ciała).

Najwięcej wody znajduje się wewnątrz komórek. Pewna jej część zajmuje przestrzeń międzykomórkową, służąc jako rezerwa dla komórek i naczyń krwionośnych. Reszta znajduje się w krwi i w limfie i stale krąży w całym organizmie.

Woda w organizmie pełni wiele funkcji:

  • uczestniczy w wielu reakcjach chemicznych zachodzących w ciele ludzkim
  • zapewnia dostarczanie wielu substancji niezbędnych komórkom
  • umożliwia usuwanie odpadów metabolicznych
  • wspomaga utrzymywanie stałej temperatury wewnątrz ciała

W skórze woda jest elementem niezbędnym do:

  • utrzymania funkcji bariery, którą pełni skóra
  • prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego
  • termoregulacji
  • odżywiania wierzchnich warstw
  • zapewniania spójności keratynocytów i korneocytów.

Rozkład wody w skórze

Naskórek

Rozkład wody w naskórku jest nierównomierny z racji tego, że ta warstwa nie jest unaczyniona. Żywotność i metabolizm keratynocytów zależą od pasywnego przepływu płynu w naczyniach włosowatych brodawek skórnych. Co przekłada się na parowanie wody – przeznaskórkową utratę wody (TEWL – transepidermal water loss).

Nawodnienie stratum corneum nie jest równomierne na całej jej grubości: na powierzchni koncentracja wody wynosi 13% i jest to woda w postaci związanej, w głębi natomiast, w stratum granulosum, znajduje się 70% wody, w znacznej większości w formie wolnej, która miesza się z wodą żywej warstwy naskórka. Na powierzchni znajduje się niewielka frakcja wody, która paruje i wraz z lipidami naskórkowymi oraz lipidami sebum tworzy cienką warstwę emulsji pokrywającej całą skórę. Nawilża ją, zmiękcza i współtworzy ochronny film hydrolipidowy.

Woda z naskórka mocno wpływa na zewnętrzny wygląd skóry: skóra jest gładka i ma jednolitą teksturę, kiedy jest dobrze nawodniona, a wysuszona i swędząca – kiedy jest sucha.

więcej w Cabines nr 61

Stéphane Astié
publikacje Cabines 61
do góry | powrót