Kosmetyki ekologiczne i świeże

Możemy wyróżnić trzy podstawowe kategorie kosmetyków ze względu na zastosowane w nich surowce. Są to kosmetyki konwencjonalne, naturalne i świeże. Niezależnie jednak od tego, do jakiej grupy należy kosmetyk, jego głównym zadaniem jest pielęgnacja, oczyszczanie i upiększanie skóry.

Kosmetyki naturalne i organiczne

To znana od dawna na świecie, a w Polsce coraz bardziej popularna grupa kosmetyków. Komponowane są ze składników pochodzenia naturalnego, uzyskanych metodami fizycznymi (np. tłoczenie, ekstrakcja, filtracja, destylacja, suszenie itp.), mikrobiologicznymi lub enzymatycznymi. Organizacje ekologiczne na całym świecie ustaliły pewne zasady, które pozwalają sklasyfikować kosmetyk jako naturalny bądź nie. Podzielono je na dwie grupy: kosmetyki naturalne i organiczne. Naturalne mają w składzie surowce pochodzenia roślinnego, mineralnego lub morskiego, które nie były przetwarzane razem z syntetycznymi produktami chemicznymi. Nie wyklucza to jednak użycia w nich syntetyków jako bazy produktu lub jako konserwantów, które sprawiają, że preparaty nie starzeją się zbyt szybko. Jeśli są użyte w odpowiednich dawkach, nie trzeba się ich obawiać. Kosmetyki organiczne to te, których składniki wyrosły na ekologicznych farmach ściśle spełniających określone kryteria. Rośliny te są wolne od pestycydów i produktów inżynierii genetycznej. Głównymi składnikami stosowanymi w tego typu preparatach są oleje roślinne. W odróżnieniu od układów syntetycznych są strukturalnie zbliżone do lipidów występujących w skórze, dzięki czemu łatwo są przez nią przyswajane i wchłaniane. Zawarte w olejach roślinnych substancje biologicznie czynne mają właściwości pielęgnacyjne oraz lecznicze. Nierafinowane tłuszcze stanowią cenne źródło witaminy E. Pośród ich składników można także znaleźć karoteny, czyli prekursory witaminy A, oraz skwalen – węglowodór biogenny dla człowieka, a także wiele innych cennych składników. Zapachy w kosmetykach naturalnych nadawane są przez układy naturalne: olejki eteryczne, izolowane z nich związki i niektóre ekstrakty roślinne. Emulgatory tego segmentu pozyskiwane z surowców naturalnych są znacznie bardziej przyjazne i użytkownikom, i środowisku. Zapewniają przyjemne odczucia aplikacyjne. W odróżnieniu od syntetycznych nie tylko nie wysuszają skóry, ale także wpływają korzystnie na jej nawilżenie. Obniżają współczynnik TEWL (przeznaskórkowy ubytek wody). Aby produkt został zakwalifikowany jako organiczny, powinien zawierać określoną, zawartość surowców naturalnych. Według stowarzyszenia ECOCERT nie powinna być ona mniejsza niż 95%. Jednostki certyfikujące kosmetyki naturalne dopuszczają jednak użycie kilkunastu substancji syntetycznych, w tym delikatnych konserwantów, jak również alkoholu. A czy alkohol jest naturalny? Alkohol etylowy (etanol), bo o nim tu mowa, jest surowcem naturalnym. Jest on faktycznie dopuszczony do receptur naturalnych preparatów kosmetycznych. Wykazuje między innymi działanie odkażające, usuwa tłuszcz z powierzchni skóry, ułatwia również wprowadzanie do receptur niektórych składników. Stosowany w większym stężeniu może zabezpieczyć preparat przed skażeniem mikrobiologicznym (nie trzeba dodawać konserwantu) – często wykorzystuje się tę sytuację, pisząc na opakowaniu preparatu: „Nie zawiera konserwantów”. Jednak może wysuszać, a nawet drażnić skórę. Czy kosmetyki ekologiczne, zawierające prawie wyłącznie naturalne składniki, nie uczulają skóry? Zdarza się, że aktywne substancje w biokosmetykach działają na tyle mocno, by podrażnić skórę. Preparaty te zawierają często składniki, na które alergicy powinni szczególnie uważać, np. olejki eteryczne. Jednak ryzyko uczuleń w przypadku kosmetyków naturalnych jest małe. Wszystko zależy od indywidualnych uwarunkowań organizmu. Trwałość tego typu kosmetyków wynosi 1-2 lata przed otwarciem, a po otwarciu około 6 miesięcy.

Kosmetyki świeże

W świeżych kosmetykach nie stosuje się alkoholu ani żadnych substancji syntetycznych. Sprzedawane są z lodówki i mają krótki okres ważności: od 1 do 3 miesięcy od daty produkcji. W skład takich kosmetyków wchodzą przede wszystkim oleje tłoczone na zimno. Zarówno same oleje roślinne, jak i recepturowane na nich preparaty stanowią podstawową formę podawania przez skórę substancji odżywczych i witamin w nich rozpuszczalnych. Dobrze dobrane zapewniają określony efekt pielęgnacyjny i kosmetyczny. W przypadku skóry suchej wykorzystywane są oleje tłuste, bogate w witaminy, np. bardzo dobrze przyswajane oleje z awokado, pestek moreli, orzechów laskowych. W przypadku cery wrażliwej można stosować olej różany, sezamowy, morelowy, z rokitnika. Dla każdego typu skóry, w tym również delikatnej skóry dziecięcej, polecany jest olej ze słodkich migdałów. Tłuszcz ten ze względu na dobre wchłanianie chętnie używany jest także do masażu ciała. Do pielęgnacji skóry dojrzałej zaleca się stosowanie oleju z kiełków pszenicy, dzikiej róży, jojoby i masła shea. Wyraźne właściwości regeneracyjne wykazuje bogaty w aktywne składniki olej z orzeszków makadamia. Do szczególnie cennych bioolejów zalicza się produkty zawierające duże ilości kwasu -linolenowego (GLA), takie jak olej z nasion wiesiołka, ogórecznika czy czarnej porzeczki. Zawarte w nich niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe wyrównują zakłóconą równowagę kwasowo- -wodno-lipidową skóry, nadając jej kwaśne pH (~5,5). Zapewniają prawidłowe nawilżenie, przywracają funkcje ochronne, działają przeciwzapalnie i przeciwalergicznie. Jakie znaczenie ma stosowanie tu ekstraktów roślinnych, czyli substancji biologicznie aktywnych? Oto kilka przykładów. Ekstrakt z bluszczu poprawia mikrokrążenie, przyspiesza metabolizm komórkowy i wygładza skórę, chroni przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych. Ekstrakt z kakao zawiera witaminy A, E, F, magnez oraz kompleks substancji pobudzających w skórze produkcję beta- -endorfin, poprawiających samopoczucie skóry. Ekstrakt z bławatka to bogate źródło flawonoidów, soli mineralnych, kwasów organicznych i witaminy C. Działa kojąco, przeciwzapalnie, łagodzi podrażnienia. Polecany jest do skóry wrażliwej, między innymi okolic oczu. Ekstrakty z zielonej herbaty lub kawy obfitują w polifenole, które zapewniają im silne działanie antyoksydacyjne. Wzmacniają one system odpornościowy i chronią komórki skóry przed wolnymi rodnikami powstającymi w wyniku działania promieni słonecznych oraz szkodliwych czynników środowiskowych. Co istotne, wszystkie te ekstrakty pozyskiwane są na bazie surowców naturalnych, np. gliceryny. Kolejna grupa składników to olejki eteryczne. Stosowane czasami nawet w niewielkich stężeniach mogą nadawać preparatom charakterystyczny, przyjemny, kojarzony z naturą zapach.