Ciepło, zimno...

Jedną z podstawowych reakcji organizmu na ciepło i zimno jest odczyn ze strony naczyń krwionośnych. O tym, co się z nimi dzieje, informuje nas prawo Dastre’a-Morata: Jeśli naczynia krwionośne skóry ulegają pod wpływem ciepła rozszerzeniu, duże naczynia klatki piersiowej i jamy brzusznej ulegają zwężeniu. Natomiast jeśli naczynia skóry pod wpływem zimna ulegną zwężeniu, naczynia klatki piersiowej i jamy brzusznej rozszerzają się. Z kolei odczyn ze strony naczyń krwionośnych nerek, śledziony i mózgu pozostaje taki sam jak odczyn naczyń skóry.

Wpływ ciepła na organizm

Ciepło zmniejsza bóle, poprawia krążenie, zwiększa przepływ krwi, przez co wpływa na lepsze odżywienie tkanek, poprawia ich metabolizm. Efektami towarzyszącymi działaniu energii cieplnej na organizm jest rozluźnienie mięśni i działanie relaksujące. Zabiegi wykorzystujące bodźce cieplne wykorzystywane są od dawna w kosmetyce, fizykoterapii, a także medycynie ludowej. Znane wszystkim termofory czy poduszki elektryczne to urządzenia stosowane w ciepłolecznictwie w warunkach domowych. Ciepło z tych urządzeń przenika dość płytko i nie wywołuje efektu głębokiego przegrzania. W gabinetach kosmetycznych i ośrodkach spa stosuje się szereg zabiegów ciepłoleczniczych, takich jak okłady parafinowe, borowinowe, saunę oraz promieniowanie podczerwone.

Sauna

Sauna jest jednym z najstarszych urządzeń stosowanych w ciepłolecznictwie. Polega na kąpieli w gorącym powietrzu o małej wilgotności. Ogrzane powietrze oddziałuje na skórę i drogi oddechowe, w czasie trwania zabiegu dochodzi do zmian w regulacji cieplnej ustroju oraz do wzmożonego wydzielania potu. Można się spotkać z różnymi rodzajami sauny, ciekawym rozwiązaniem jest sauna na podczerwień (sauna infrared). W odróżnieniu od tradycyjnej, w której źródłem ciepła jest specjalny piec i rozgrzane kamienie, sauna na podczerwień wyposażona jest w specjalne promienniki emitujące promieniowanie podczerwone. Ten rodzaj sauny działa głębiej na skórę niż sauna tradycyjna oraz bardziej przyspiesza przemianę materii. Ze względu na specyficzne warunki (brak pary, stosunkowo niska temperatura powietrza, 40-65 °C) lepiej tolerują ją osoby z problemami naczyniowymi i krążeniowymi. Bliską siostrą sauny spotykaną w wielu ośrodkach odnowy biologicznej jest łaźnia parowa. Z takich urządzeń korzystano już w starożytności. W Polsce łaźnia parowa nazywana jest turecką lub rzymską. Temperatura w niej nie powinna przekraczać 55 °C, wilgotność natomiast sięga 100%. Pomimo niższej temperatury niż w saunie powietrze w łaźni parowej wydaje się bardziej gorące, gdyż ciepło przenoszone jest przez parę wodną.

Lampa sollux

Lampa sollux jest najpowszechniej stosowanym urządzeniem emitującym promieniowanie podczerwone. Działanie biologiczne promieni podczerwonych polega na ich wpływie cieplnym na tkanki. Energia promieniowania pochłoniętego przez tkanki zwiększa energię kinetyczną ich cząsteczek, a tym samym podnosi ich temperaturę. Tkanki ludzkie zawierające dużą ilość wody dobrze pochłaniają promieniowanie podczerwone, ulegając przy tym ogrzaniu. W przypadku lampy sollux stosuje się jej dwa modele: duży – do naświetlań ogólnych oraz stołowy – do naświetlania miejscowego. Działanie lampy sollux wykorzystuje się w kosmetyce m.in. do zwiększania napięcia i jędrności skóry, poprawy mikrokrążenia, przyspieszenia regeneracji tkanek.

Inne urządzenia

W kosmetyce można się również spotkać z urządzeniami, które – choć nie zalicza się ich do urządzeń ciepłoleczniczych – wykorzystują działanie ciepła na ludzki organizm. Będą to przede wszystkim urządzenia wytwarzające prądy wysokiej częstotliwości, które znajdują zastosowanie w diatermii chirurgicznej, czyli elektrokoagulacji. Metoda ta polega na ścięciu białka poprzez termiczne jego uszkodzenie. Zabieg ten jest wykonywany przy użyciu elektrod różnego kształtu: igły, igły z kulką, noża lub elektrody do specjalnego bezinwazyjnego zamykania naczyń, czyli bez nakłucia skóry. Zastosowanie tego zabiegu jest szerokie: od usuwania brodawek, rozszerzonych naczyń krwionośnych, po usuwanie owłosienia. Lasery wykorzystujące działanie ciepła stosowane w kosmetyce to przede wszystkim lasery wysokoenergetyczne (fototermoliza). W odróżnieniu od laserów biostymulujących, których niejako efektem ubocznym jest podniesienie temperatury tkanek maksymalnie o 0,5 °C, lasery wysokoenergetyczne powodują ich termiczną koagulację. Daje to ogromne możliwości zastosowania przede wszystkim w chirurgii, w kosmetyce natomiast wykorzystuje się je do usuwania rozszerzonych naczyń krwionośnych, a także nadmiernego owłosienia.