Kwasy - omega-3

powrót

Dietetyka

Liczne badania naukowe wykazały, że esencjonalne kwasy tłuszczowe omega-3, nazywane także wielonienasyconymi albo niezbędnymi (NNKT), są pożyteczne dla serca i, co może być wiadomością zaskakującą, nastroju. Uzupełnianie ich poziomu powinno się odbywać za pośrednictwem odpowiednio skomponowanej diety, ponieważ organizm sam nie jest w stanie ich produkować.
Muzyka relaksacyjna bez opłat ZAiKS
Kwasy - omega-3

Do NNKT omega-3 należą: kwas alfa- linolenowy (ALA), kwas eikozapentaenowy (EPA), kwas dokozaheksaenowy (DHA). Jeśli przynajmniej dwa razy w tygodniu w menu nie pojawiają się tłuste ryby, można podejrzewać niedobór tych kwasów, którego następstwa są groźne dla zdrowia, a często i dla życia.

Omega-3 a serce

Kwasy omega-3 przyczyniają się do usprawnienia krążenia krwi, obniżenia ciśnienia tętniczego, ochrony naczyń sercowych i regulacji poziomu lipidów w krwi (cholesterolu). Chronią naczynia krwionośne przed złogami i utrzymują ich elastyczność.

Niezbędne dla mózgu

Komórki mózgu, podobnie jak komórki całego organizmu, nieustannie się odnawiają. Nowe komórki składają się zaś z tego, co zjemy. Jeśli spożywamy dużo tłuszczów zwierzęcych (w temperaturze pokojowej zachowujących stałą postać), komórki są sztywne. Jeśli natomiast stawiamy na oleje roślinne (płynne w temperaturze pokojowej), komórki są bardziej elastyczne i transmisja danych między nimi przebiega sprawniej. Według badań przeprowadzonych przez francuskich naukowców spożywanie dużej ilości kwasów omega-3 na dłuższą metę (jak to ma miejsce np. w populacji Eskimosów, którzy dziennie przyjmują nawet kilkanaście gramów rybiego tłuszczu) podwyższa poziom produkcji neuroprzekaźników. Z kolei w 1999 roku na Uniwersytecie Harvarda doktor Andrew Stoll wykazał dobroczynny wpływ rybiego tłuszczu na stabilizację nastroju. Regularna suplementacja kwasów omega-3 przynosi ulgę nawet osobom w depresji i z psychozą maniakalno-depresyjną. W 2002 roku badanie nad kwasami omega-3 i ich wpływem na depresję badali naukowcy brytyjscy. Okazało się, że dieta bogata w te tłuszcze sprzyja walce z najsilniejszymi objawami depresji: smutkiem, brakiem energii, lękami i bezsennością, spadkiem libido oraz myślami samobójczymi. Zdaniem wielu naukowców, by zrozumieć ten fenomen, trzeba sięgnąć do początków historii człowieka. Kiedy rozwijał się mózg homo sapiens, ludzkość żyła skupiona wokół wielkich jezior afrykańskich na wschodzie tego kontynentu, dostarczających ryb i skorupiaków. Zapewniało to dietę idealną dla rozwoju mózgu, z proporcją między kwasami omega-3 a omega-6 wynoszącą 1:1. Taka proporcja sprzyja produkcji dobrej jakości neuronów, a zatem prawidłowemu funkcjonowaniu mózgu i możliwościom twórczym w zakresie produkcji narzędzi, rozwoju mowy i świadomości. Kwasy omega-3 są też niezbędne podczas syntezy serotoniny i dopaminy, stąd ich wpływ na nastrój. Dzisiaj, niestety, w diecie przeważają kwasy omega-6, również potrzebne, jako składnik błon komórkowych, ale łatwiej dostępne i przez to spożywane w nadmiarze. Proporcja między nimi a kwasami omega-3 w pożywieniu przeciętnego mieszkańca Europy Zachodniej waha się w granicach 10:1- -20:1 (niektóre źródła podają nawet wartość 30:1). Dieta Azjatów jest bogatsza w ryby, stąd zapewne mniejsza ich skłonność do depresji, tak częstej na Zachodzie. Dieta śródziemnomorska charakteryzuje się proporcją niemal idealną: 4,5:1 (zalecana przez dietetyków proporcja: 3:1-4:1). Harvardzkie badania wykazały również, że kwasy omega-3 przyczyniają się do zmniejszenia agresji. Zaobserwowano, że dobrze wpływają na dzieci z nadpobudliwością psychoruchową (ADHD), problemami z nauką, takimi jak dysleksja, dysgrafia, zaburzenia ruchowe, problemy z koncentracją i widzeniem (adaptacja wzroku w ciemności). Omega-3 stanowią istotny składnik siatkówki oka i błon neuronów. Biorą udział w procesie dojrzewania komórek nerwowych. Przypuszcza się, że niedobór tych kwasów sprzyja podatności na stres i pewne zaburzenia mentalne. U osób zaawansowanych wiekiem suplementacja omega-3 jest wręcz konieczna.

więcej w Cabines nr 29

Dr Christine Vallée
publikacje Cabines 29
do góry | powrót