Sposoby walki ze starzeniem się skóry

W iemy już, że za spójność skóry odpowiedzialne są fibroblasty, zwłaszcza włókna kolagenu i elastyny, oraz pewne elementy macierzy zewnątrzkomórkowej, szczególnie proteoglikany i glikoaminoglikany (GAG), których przykładem jest kwas hialuronowy. Niestety, niemożliwe jest wprowadzenie do skóry właściwej kolagenu, elastyny i glikoaminoglikanów, ponieważ ich masa molowa jest zbyt duża, by mogły pokonać barierę naskórka. Jedynym sposobem są miejscowe zastrzyki z GAG lub z kolagenu. Dlatego wobec reklamowych zapewnień producentów kosmetyków z zawartością tych substancji należy być nieufnym. Ich działanie na głębsze warstwy skóry jest niemożliwe. Jeśli zależy nam na rzeczywistej skuteczności, powinniśmy się skupić na poprawie funkcjonowania fibroblastów.

Przyczyny starzenia się skóry

Z wiekiem struktura skóry ulega osłabieniu z racji upośledzenia funkcjonowania fibroblastów i obniżenia ich produktywności. Ich starzenie wyjaśnia się za pomocą różnych hipotez:

• śmierci komórek decyduje zaprogramowany zegar biologiczny, a program ten zapisany jest w kodzie genetycznym. Gdyby ta teoria była prawdziwa i wyjaśniała całkowicie zjawisko, nie byłoby żadnej nadziei na przedłużenie młodości skóry.
• Nagromadzenie błędów w transkrypcji DNA w RNA przekaźnikowym, a potem w białkach powoduje pojawianie się zmutowanych, czyli wybrakowanych białek. Te błędy kumulują się, w wyniku czego możliwości naprawy genomu są coraz mniejsze.

W rzeczywistości sytuacja nie jest tak beznadziejna, a te dwie hipotezy uzupełniają się. Do zaprogramowanego starzenia się komórek dochodzi zewnętrzne starzenie się skóry spowodowane wpływem środowiska. Możliwe jest więc pewne przeciwdziałanie: korygowanie błędów w transkrypcji i/ lub ochrona komórek przed wpływem środowiska.

Badania naukowe

Badania in vitro wykazały, że fibroblasty w hodowli tracą zdolność replikacji i to tym wyraźniej, im starsze są komórki macierzyste. Co więcej, skracanie się telomerów (utrata końcówek chromosomów podczas podziałów komórkowych) prowadzi do śmierci komórki. Zaprogramowana śmierć komórkowa (zwana apoptozą) daje się zauważyć szczególnie na poziomie skóry, a najwyraźniej w fibroblastach.